Ոմն թափառական

Մինչև բուն գրառումը սկսելը, պետք է նախազգուշացնեմ, որ թեև կարծիքս հիմնավոր է, բայց միևնույն ժամանակ նաև էմոցիոնալ հիմքեր ունի։ Բախտի (ավելի շուտ բախտ չունենալու) բերմամբ կամ պատահմամբ, հասցրել եմ որոշակիորեն շփվել գերմանական առողջապահական համակարգի հետ, և հակառակ մինչև էստեղ գալու պատկերացումներին, այն հասցրել եմ ավելի շատ բացասական լույսի տակ տեսնել։  Մինչև բուն բողոքիս անցնելը, փորձեմ կարճ ներկայացնել համակարգը։ Կախված աշխատավարձի չափից և որոշ այլ հանգամանքներից (օրինակ՝ մասնագիտություն, ուսանողի կամ գործազուրկի կարգավիճակ), հնարավոր է ընտրել երկու տիպի ապահովագրությունների միջև. հանրային (public) և մասնավոր (private)։ Մարդկանց մեծամասնությունն ապահովագրված է հանրային ապահովագրական ընկերությունների կողմից, և այս պարագայում տրամադրվում է պլաստիկ քարտ, որը պետք է օգտագործել բժշկի յուրաքանչյուր այցելության ժամանակ։ Ապահովագրված անձը վճարում է միայն ապահովագրության ամսական գումարը, որն էլի տարբեր է՝ կախված վերոնշյալ հանգամանքներից, բայց բժշկին այցելելու ժամանակ վճարելու կարիք չո

Ես սիրահարվեցի իրեն, երբ դեռ 12-13 տարեկան էի և իմ ամբողջ դեռահաս էությամբ փորձում էի ամեն կերպ հասնել նրան։ Հետագա 7-8 տարիների ընթացքում ես շարունակում էի սիրել, բայց էդպես էլ չէի կարողանում տիրապետել Նրան. գերմաներեն սովորել սկսելու ու կիսատ թողնելու ցիկլն անվերջ շարունակվում էր։ Ժամանակի ընթացքում փոխվում էին սիրելի երաժշտական խմբերը, բայց երգացանկումս գերմանալեզու խմբերը միշտ առաջին հորիզոնականում էին, որոնց երգերն անընդհատ թարգմանում էի ու հաճախ անգիր հիշում։ Նկարի աղբյուրը՝  https://vergecampus.com/2017/02/im-learning-german-great-time/ Երբ փորձում էի մագիստրատուրայի համար համալսարան ընտրել, ահագին կարևորում էի նաև էն հանգամանքը, որ էդ երկրի լեզուն սիրեմ ու ուզենամ սովորել։ Գերմանիան ու գերմաներենն էդ տեսանկյունից առաջին հորիզոնականում էր. տառացիորեն երազում էի առանց բառարանի Ռամշտայնի, Լակրիմոզայի ու Թանցվուտի երգերը հասկանալու և բնօրինակով Կաֆկա ու Մազոխ կարդալու մասին։  Երբ կրթաթոշակի առաջին փուլն անցել էի ու հարցազրույցին էի, հիշում եմ, թե հանձնաժողովի գերմանացի ա

Եթե ծանոթ եք իմ ամանորյա արկածներին ու մի քիչ էլ ինձ, երևի կհասկանաք, թե ինչի մասին է այս գրառումս: Իհարկե՛, իմ ու գերմանացի թշնամիներս, ասել է թե գերմանական դռների հրաշք համակարգին: Արդարության համար ասեմ, որ էս անգամ մեղքն իմը չէր, բայց ում պետքն է, եթե դա կրկին պատահել է: Բոմժի այս քրոնիկոնը սկսում է համալսարանի նկուղի լաբորատորիայում, երբ բոլորն արդեն գնացել էին և մնացել էր միայն Ռուբին՝ դեմ առ դեմ կանաչ լազերի և իր ոսպնյակային համակարգի հետ։ Քանի որ ես շատ եմ սիրում, երբ լրիվ մենակ եմ լաբորատորիայում, և հնարավոր է՝ նաև համալսարանում, ուրախ-երջանիկ աշխատում էի՝ Կորպիկլաանին միացրած, հետը երգել-պարելով։ Ամեն ինչ հիասքանչ էր մինչև այն պահը երբ սովածացա։ Դրամապանակս վերցրի, գնացի ապարատներից մի սենդվիչ վերցնելու։ Եվ այստեղ, իհարկե պարզ է, թե ինչ եղավ. դուռը փակեցի և փակվեց՝ առանց դրսից բացելու հնարավորության։ Էս անգամ ես անջատված չէի, ուղղակի դուռը կողպվում է, երբ ներսից փականը պտտում ես, իսկ ես ոչինչ չէի պտտել։ Ինչևէ, ես ընկա պանիկայի մեջ, քանի որ լազերն ու կամերան միացրած

Ինչ սկսել եմ մագիստրատուրաս Գերմանիայում, անընդհատ համեմատականներ եմ տանում Ուլմի համալսարանի ու ԵՊՀ-ի միջև։ Տարբերությունները շատ-շատ են, բայց կփորձեմ կետերով համախմբել դրանք։ Մոտ 4 տարի առաջ, երբ փոխանակման ծրագրով ԱՄՆ-ում էի, էլի նմանատիպ ցուցակ  էի գրել։ Հիմնականում է ցուցակը Գերմանիայի համար էլ է ճշմարիտ, բայց հիմա ավելի մանրամասն ու օբյեկտիվ համեմատություն եմ ուզում անել։ Գնահատականներս սուբյեկտիվ են ու ես հասկանում եմ, որ ԵՊՀ-ում շատ խնդիրներ ֆինանսավորան բացակայության ու վատ կառավարման պատճառով են։ ԵՊՀ-ն, աղբյուրը՝ http://www.eua.be  Դասերի կազմակերպման ձևը Ֆիզիկա սովորելն իմ համար ամենահետաքրքիր բաներից մեկն է, բայց ոչ էն ժամանակ, երբ ուղղակիորեն չես հասկանում, թե ինչն ինչի համար ես սովորում կամ թե ինչի՞դ են պետք գալու մի քանի կիլոմետրանոց դուրս բերումները։ ԵՊՀ-ում ունեցել եմ առարկաներ, որոնցից ստացած ֆունդամենտալ գիտելիքների համար ուրախ եմ և շնորհակալ, բայց եղել են առարկաներ, որոնց անունն էլ հազիվ հիշեմ, թեև պարապել եմ, քննությանն էլ հավանաբար գերազանց ստացե

Գերմանիայի մասին լիքը լավ բաներ կարելի ա պատմել, բայց լավ բաները կսպասեն։ Հիմա հերթն էն բաներինն է, որոնց կա՛մ հազիվ եմ հարմարվել, կա՛մ դեռ չեմ կարողանում հարմարվել։ Կամ արդեն իսկ հարմարվել եմ, ուղղակի հիմա հազիվ ժամանակ ու հավես եմ գտել այս գրառումն ավարտելու, իսկ հին գրածներս ջնջել ափսոսում եմ: Խանութների ժամանակացույց Որպես մարդ, ով ամբողջ կյանքն ապրել է Երևանի ամենալֆիկաշատ մասում՝ Բանգլադեշում, ես միշտ սովոր եմ եղել, որ մոտակայքում շուրջօրյա բաց խանութ կլինի։ Նույնիսկ շենքի տակի փոքրիկ խանութիկներն էին բաց մինչև գիշերվա 11-12-ը։ Իսկ Գերմանիայում կիրակի օրով համարյա ոչ մի խանութ բաց չես գտնի, բաց խանութներն էլ փոքրիկ ու թանկ տեղերն են՝ սովորաբար գնացքների, ավտոբուսների կայարաններում։ Մյունխենում  բոլոր նորմալ խանութները ժամը 20:00-ին փակվում էին, ինչն, իմ իմանալով, պարտադրված է օրենքով:  Մինչև Գերմանիա գալը նաև եկեղեցու մեծ ազդեցությունը չէի պատկերացնում, բայց թե՛ կիրակի օրը խանութների փակ լինելը, թե՛ Բավարայիում 20:00-ի օրենքը ի սկզբանե պարտադրված են եղել եկեղեցու կողմից: 

7:45 զարթուցիչս զնգում է։ Արթնանում եմ, բայց ինչպես սովորաբար, ալարում վեր կենալ։ Ինձ համոզում եմ, որ ավելի լավ է գերմաներենի հերթական դասը բաց թողեմ, քան այդ մութ ու ցուրտ առավոտյան լքեմ իմ տաք անկողինը։ Թաղվում եմ վերմակիս տակ, որ վայելեմ դասի ժամի մեղսավոր քունը (օ, այո, ես անբացատրելի լավ եմ քնում, երբ դասի պիտի լինեի էդ ժամանակ), երբ դուռը զանգում են։ Մտածում եմ՝ երևի բնակարանակիցս է, բանալին մոռացել է, եկել է վերցնի։ Բայց չեմ շտապում բացել. որ տեղիցս վեր կացող լինեի, հեն ա դասի կգնայի, իսկ եթե իրոք պետք է, էլի կզանգեն։ Էլի չեն զանգում, բայց ինձ վիճակված չէր քնել. դուռը բացում են և ներս խուժում։ Հանրակացարանի կյանքն էլ էդպիսին ա, եթե դուռդ չես բացում, ապա բացում են և մտնում։ Իսկ ո՞վ է մտնում. ինձանից ու հարևանիցս բացի, բանալին մեկ էլ հաուսմայստերեղենն ունի։ Իսկ ինչ են անում՝ ոչ չգիտեի, ոչ էլ ուզում էի իմանալ։ Խոհանոցում ինչ-որ բան ցխվում ա, կոշիկների դոփյունը մոտենում և հեռանում ա։ Շրխկոցների ու դդխկոցների միջից ականջիս ա հասնում մեկի vielleicht, schlafen (միգուցե, քնել) բա

Լինում է չի լինում, մի Ռուբի է լինում։ Այս Ռուբին լինում է անհաջողակ, անուշադիր և հիմար իրավիճակներում հայտնվող։ Եվ նա հիմա կպատմի իր ամանորյա հեքիաթը ։ Կորուստ «Ասենք ոչ խոզ ռուբիներին», «ավելի մաքուր նոր տարի» և «հյուր ունենք, պետք ա հավաքվենք» կարգախոսներով առաջնորդվելով, որոշեցի Նոր Տարուց առաջ մեծ ուբոռկա անել, նույնիսկ՝ արձակուրդ օրով զարթուցիչ դրեցի։ Առավոտյան լվացքս արեցի, ամեն ինչ մաքրեցի, գնացի շոփինգի, նախորդ օրվա լվացքս հավաքեցի։ Ամեն ինչ կատարյալ էր՝ մնում էր լողանալ, գինիները վերցնել ու գնալ Նոր Տարին նշելու։ Հոգնած ու ուրախ դուրս թռա սենյակից՝ սրբիչներս բերելու ու դուռը հավեսով շխկացրի հետևիցս։ Ու էդ պահին ուղեղումս էլ մի բան շխկաց. ձեռքիս ոչինչ չկար, վզիս ոչինչ չկար, գրպանումս չկար... Բանալիս, որի վրա ինչ ասես կախել էի, որ երբեք չմոռանամ, մնացել էր սենյակում, իսկ ես՝ դրսում։ Իսկ էս անտեր դռներն էլ դրսից փակվում են առանց որևէ բանալիի։ Դեկտեմբերի 31, շաբաթ երեկո, ու դրսում մնացած Ռուբի։ Եվ դեռ ավելին՝ դրսում մնացած կեղտոտ շորերով կեղտոտ Ռուբի, ով առավոտից պրտու

Ես տեսաբան էի. այնպիսին, ինչպիսին լինում էին կարծրատիպային տեսաբանները: Իսկ կարծրատիպային տեսաբանները շատ յուրահատուկ են. նրանք կարող են դեռ լաբ չմտած փորձը ավիրել, սարքին չկպած՝ սարքը փչացնել: Բրիտանացի գիտնականներին չի հաջողվել պարզել, թե ի՞նչ էլեկտրամագնիսական դաշտ ունեն նրանք, ի՞նչ փոխազդեցության մեջ են մտնում սարքերի հետ, բայց փաստ ա. կան մարդիկ, ովքեր անհամատեղելի են լաբերի հետ, ու ես էդ մարդկանցից մեկն եմ: *** Մի անգամ սպեկտրոսկոպիայի փորձ էինք անում. պիտի ԴՆԹ-ի սպեկտր հանեինք: Ես՝ խելոքս, ԴՆԹ լուծույթով լի փոքրիկ անոթը մատներով բռնեցի, դրեցի սարքի մեջ: Հետո, երբ դասախոսը եկել ու զարմացած նայում էր, թե ո՞նց կարող ա սենց տարօրինակ սպեկտր ստացվել, հանկարծ ջոկեցի, որ մենք իրականում ոչ թե ԴՆԹ-ի, այլ իմ մատնահետքերի սպեկտրին ենք նայում: Նույն օրը հաջողացրի նաև տոքսիկ նյութ թափել լաբում: Հետո իմ արևին ուզում էի մաքրել, որ դասախոսը չնկատի ու չջղայնանա: Մեկ էլ հանկարծ նկատեց, մի թեթև պանիկա, ձեռնոցները հագավ, մաքրեց, ախտահանեց տարածքը: Իսկ ես ուզում էի շորիս թևքով թաքուն սրբե

Շոփինգն իմ ամենաչսիրած բաներից ա։ Նոր տեղավորվելուց հետո հատկապես կատաստրոֆիկ ա, որովհետև ամեն ինչ պետք ա առնել՝ սկսած կաթսաներից, վերջացրած տաք շորերով։ Էդ օրն համայն շոփինգի օրերից մեկն էր։ Վերարկու առա, հետո գնացի մի քանի առևտուրս արեցի, տան համար էլ ինչ ասես առա ու խանութներից մեկում հանկարծ չստացվեց քարտով վճարում անել։ Դե ես էլ վերջին կոպեկներս իրար վրա դնելով, վճարեցի, դուրս եկա։ Մոտս ավտոբուսի փող չէր մնացել, ոչ էլ բանկոմատ կար մոտակայքում, հետևաբար՝ ես պիտի քայլեի տուն։ Տուն քայլել ասեմ, դուք հասկացեք՝ մի տաս կիլո ապրանք ձեռքս, մի էդքան էլ ուսապարկումս պիտի մի 3 կմ քարշ գամ։  Եվ այսպիսով, դեռ մի տաս րոպե էլ չէ քայլել, երբ հայտնվեցի գետնին։ Ես մի կողմ թռա, տոպրակներս՝ մյուս։  Ինձ գետնից հավաքելուց հետո, ապրանքներս հավաքեցի, ու կիսալացելով սկսեցի քայլել, որովհետև ոչ միայն մատս էր արյունլվիկ եղել ու սաստիկ ցավում, դեռ մի բան էլ մածնավթար էր եղել, ու տոպրակիս ամբողջ պարունակությունը մածնոտվել էր։ Էնքան անբախտ էի, որ սկի անձեռոցիկ չունեի ու հանեցի, բանդանաս կապեցի մատիս, որ

16:35, Մյունխեն, ավտոբուսի կայարան Ճամփորդելը կայֆ ա, երբ դու մի ուսապարկով գնում ես քո հավեսին ֆռֆռալու, բայց երբ ունես 2 պայուսակ, մի հսկա ուսապարկ եւ ճամպրուկ, որոնց գումարային քաշը քոնինից մեծ ա, էդ ճամփորդությանը կարելի ա անվանել սթրես: Ուղղակի սթրես: Երբ չգիտես ոնց հա՛մ քեզ, հա՛մ իրերդ քարշ տաս, երբ ավտոբուսի կենտրոնական կայարանում ճամպրուկավոր մարդկանց են խառնվում Օկտոբերֆեստից եկող խմած-ճաքած, ոտի վրա մնալ չկարացող մարդիկ: Դրան էլ գումարած՝ հագիդ համարյա ձմեռային կոշիկներ են, որովհետև գրողի տարած տեղ չկար դրանք խցկելու:  Եւ գնալուցդ 35 րոպե առաջ դեռ հայտնի չի, թե գրողի տարած ավտոբուսդ երբ ա գալու: 17:10, ավտոբուսում Ավտոբուսում գտնվելու հիասքանչ պահն ինձ հեշտ չտրվեց: Ժամը 17:00 էր, բայց մեկնումների ցուցանակի վրա ոչ մի Ուլմ գրած չէր: Մի հարկ վերևում ավտոբուսի ընկերության գրասենյակն էր, բայց վախենում էի չհասցնել բարձրանալ ու վերադառնալ, որովհետև մի մեծ հերթ վերելակի մոտ էր, մի հերթ էլ Eurolines-ի օֆիսում: Բայց դե վերջը վազեցի վերև ու իհարկե, հերթն էնքան մեծ էր, որ

Գերմաներեն ուզել եմ սովորել մոտ 13-14 տարեկանից, երբ փլեյլիստումս սկսեցին գերակշռել գերմանական խմբերը։ Անընդհատ փորձում էի բզբզալ, սիրած երգերը թարգմանել, բայց դե իրականում մի քանի օրից հոգնում էի ու թողում: Ուղղակի ինչքան էլ սիրում էի գերմաներեն, նույնքան զզվում էի քերականություն ու լեզվի անտրամաբանական կանոններ սովորելուց: Իսկ գերմաներենը երևի «ամենաչքնաղ» քերականությամբ լեզուներից ա:  Չնայած դրան, երբ իմացա, որ մինչև դասերիս սկսելը երկու ամիս գերմաներենի կուրսերի եմ, շատ ուրախացա։ Առաջին օրը 3 րոպե ուշացած մտա դաս, մեկ էլ՝ օհ, աստվածների, A1.2՝ համարյա սկսնակ կուրսն ա, ու դասատուն արդեն գերմաներեն ա խոսում: Ես համարյա ոչինչ չէի հասկանում ու արդեն փոշմանում էի, որ համոզել էի, որ իրեն ամենասկսնակ խումբ չուղարկեն։ Բայց դե ինչքան էլ ամեն ինչ անհասկանալի էր, մի բան պարզ էր. դասատուն ծիտն էր: Նրա արտաքինին նայելուց մարդու մտքով անցած առաջին բառը վստահաբար «հիպպին» է: Շատ արագ հասկացա, որ երկար մազերով, էներգետիկ ու շատ դրական Գերհարդի դասերի համար նույնիսկ առավոտը 6:50 զարթնել ար

2 լիտր գարեջու՞ր։ Առավոտյան ժամը 11:00-ի՞ն։ Դեռ ավելին՝ երկուշաբթի առավոտյան, երբ դասի ընթացքում տեստ պիտի գրե՞ս։ Այո՞, թե՞ ոչ։ Ցանկացած այլ իրավիճակում՝ բանականությունն ասում ա չէ, բայց Օկտոբերֆեստն ուրիշ պատմություն ա։ Շատերին որ ասում են Մյունխեն՝ առաջինն Օկտոբերֆեստն էն են պատկերացնում։ Ես նույնիսկ չէի էլ պլանավորել Մյունխենում հայտնվել, բայց կրթաթոշակիս հետ մեկտեղ ինձ պարտադիր գերմաներենի դասեր տվեցին։ Ու հետո աչքովս ընկավ, որ էդ ընթացքում Օկտոբերֆեստն ա։ Աշխարհի ամենամեծ խմելու փառատոնը, ու Ռուբին էնտեղ կլինի։ Ռուբի լինել երջանիկ։ Լեզվի դպրոցից մեզ համար տեղեր էին ամրագրել։ Ընդհանրապես՝ Օկտոբերֆեստի ամրագրումներն ամիսներ առաջ ա սկսում, ու եթե տեղ չունես, գարեջուր էլ չես կարող առնել։ Մենք գրանցվել էինք ու մեզ լրիվ պատահական օրեր էին գցել։ Սկզբում ուսիս սպիտակավուն հրեշտակն ասում էր, բա թե փոխի օրդ, հո չե՞ս ցնդել, որ երկուշաբթի առավոտ խմելու գնաս, էն էլ լրիվ անծանոթների հետ։ Բայց հետո լսեցի սատանիկին ու որոշեցի էդ մի օրը լինել նենցը, ոնց որ սովորաբար չի լինում Ռուբ

Մեր գերմաներենի դասատուն՝ Մոնիկան որոշել էր մեզ էքսկուրսիա տանել: Իր միակ պայմանն այն էր, որ ընթացքում միայն գերմաներեն խոսենք: Իհարկե, հաճախ գերմաներենին խառնվում էր ոմանց իսպաներենն ու ռուսերենը, հետո քիչ-քիչ անցում էր կատարվում անգլերենին, բայց հենց Մոնիկան մոտենում էր, բոլորը հիշում էին իրենց գերմաներենը:  Առաջին «կանգառը» LMU-ն էր՝ Լյուդվիգ Մաքսիմիլիանի անվան համալսարանը, որը Մյունխենի ամենահայտնի ու հին համալսարաններից է:   Գերմաներենի A2.1 խումբն ու Մոնիկան Շատ ու շատ գերմանացիների համար էդ համալսարանի հետ կապված առաջին ասոցիացիան «Սպիտակ վարդն» է. մի ուսանողական կազմակերպություն, որը փորձել է պայքարել ֆաշիստական տիրապետության դեմ՝ թռուցիկներ և կոչեր պատրաստելով ու տարածելով: Կազմակերպության հիմնադիրները քույր ու եղբայր էին՝ Հանս ու Սոֆիա Շոլլը, ովքեր, իհարկե, գնդակահարվել են, երբ իրենց գործունեության մասին խաբար են տվել ֆաշիստներին:  Կազմակերպությանը նվիրված արձանը, որի մոտ միշտ սպիտակ վարդ են դնում Ընդհանրապես, հասցրել եմ նկատել, որ գերմանացիները օ

Մի կում գարեջուր ու ես էլի սիրահարվում եմ Մյունխենին: Իրականում՝ գարեջուր պետք չի, որովհետև անկախ ալկոհոլի քանակից, էս քաղաքը ծիտն ա:  Էսօր մի ամիսն ա լրանում, որ էստեղ եմ. ոնց որ ընդհանրապես ժամանակ անցած չլինի, բայց մյուս կողմից էլ Հայաստանի կյանքս էնքան հեռու ա թվում: Լավ,  վերջ, սենտիմենտալություն ու ղզիկություն չենք անում, չնայած գարեջրի շիշը ձեռքին կամրջին նստելն ու մայրամուտի ժամանակ եկող-գնացող գնացքներին նայելը մարդուն էմո էլ կդարձնի։ Մոտ մի ամիս է Մարիօյի բլոգից ոգևորված ու իմ՝ Ամերիկայում գրված օրագիր հիշելով, ուզում էի էստեղի համար էլ նման մի բան անել։ Ամեն օր մտքումս ինչ-որ գրառումներ են պտտվում ու էսօր դրանք գրելու ժամանակն ա։  Ինչևէ, մի ամիս առաջ մի Ռուբի առաջին անգամ ոտք դրեցի Գերմանիա: Հայաստանում մարդիկ վախեցրել էին, բա թե գերմանացիները վատն են, չոր են, փողոցում հարցերին չեն պատասխանում և այլն: Էդ կարծիքս ավելի քան ամրապնդեց օդանավակայանի աշխատողները: Մեկին հարցրի, թե մինչև անձնագրայինը զուգարան կա, մի քանի րոպե հետո նոր չորեց՝ բա չէ, չկա: Հետո անձ